Logo Unii Europejskiej Serwis informacyjny Miasta Dębica

77 lat temu Niemcy zamordowali 54 Polaków obok cegielni

02 lutego 2021
Loading...

2 lutego 1944 r. 54 Polaków zostało zamordowanych przez Niemców przy nasypie kolejowym w Dębicy. Byli oni przywiezieni z więzień: w Krakowie, Tarnowie oraz Rzeszowie. Przed egzekucją wszystkich skrępowano drutem kolczastym. Oprawcy pozostawili ich ciała na publiczny widok, aby w ten sposób zastraszyć polskie społeczeństwo. W 77. rocznicę mordu, władze Dębicy oddały hołd pomordowanym.

77 lat temu Niemcy zamordowali 54 Polaków obok cegielni
77 lat temu Niemcy zamordowali 54 Polaków obok cegielni
77 lat temu Niemcy zamordowali 54 Polaków obok cegielni
77 lat temu Niemcy zamordowali 54 Polaków obok cegielni

– Nazwiska wszystkich zamordowanych do dzisiaj nie są znane. Wiemy, że część z nich pochodziło z miejscowości Chechły k. Ropczyc, gdzie zostali aresztowani w ramach akcji pacyfikacyjnej 19 listopada 1943 roku. Po aresztowaniu przeszli ciężkie, kilkutygodniowe śledztwo, a 19 z nich zostało rozstrzelanych 2 lutego 1944 r. w Dębicy – mówi wiceburmistrz Maciej Małozięć.

Egzekucja w Dębicy była odwetem za akcję dywersyjną przeprowadzoną przez Kedyw Inspektoratu Armii Krajowej Rzeszów „Rtęć” na żołnierzy niemieckich wracających pociągiem z frontu wschodniego. Akcja została przeprowadzona w nocy z 29 na 30 stycznia 1944 r. w Czarnej. Pociągiem, według danych wywiadu AK, miał podróżować m.in. gubernator Hans Frank. W efekcie dowódca SS i policji dystryktu krakowskiego polecił rozstrzelać skazanych wcześniej na śmierć 100 Polaków. Po egzekucji w Dębicy, na miejsce mordu spędzono miejscową ludność, każąc im patrzeć na pomordowanych.

Trzynaście lat po wojnie, w 1958 roku dokonano ekshumacji ciał pomordowanych, których szczątki zostały przeniesione do kwatery na Cmentarzu Wojskowym w Dębicy.

W 77. rocznicę mordu, 2 lutego 2021 r., burmistrz Mariusz Szewczyk wraz z zastępcami Jerzym Sieradzkim i Maciejem Małozięciem, złożyli wiązankę kwiatów oraz znicze przy pomniku w miejscu zbrodni. Z kolei w kościele pw. Ducha Świętego w Dębicy, gdzie każdego roku sprawowana jest Msza św. w intencji poległych, podczas wszystkich nabożeństw w uroczystość Objawienia Pańskiego, wierni modlą się w intencji ofiar zbrodni sprzed 77 lat.

Miasto Dębica, wspólnie z Parafią Matki Bożej Anielskiej, Hufcem ZHP oraz Związkiem Armii Krajowej, corocznie organizuje uroczystości rocznicowe przy cegielni. Ze względu na obostrzenia związane z trwającą pandemią, tegoroczne uroczystości, podobnie jak inne święta państwowe i rocznice ważnych wydarzeń historycznych, obchodzone są w symbolicznej formie.