Logo Unii Europejskiej Serwis informacyjny Miasta Dębica

Warto zobaczyć

Loading...

Zabytki sakralne

Kościół pw. Św. Jadwigi z XV wieku

Na północny-wschód od rynku wznosi się kościół parafialny p.w. św. Jadwigi. Malownicze, górne partie wieży górują ponad niską, głównie jednopiętrową zabudową centrum miasta zachęcając do odwiedzenia świątyni. Kościół został wybudowany w XVI w., odnowiony w latach 1705-1702, przebudowany końcem XIX w i poszerzony w 1962 r. Gotycki, o zatartych częściowo cechach stylowych. Murowany, jednonawowy, z węższym prezbiterium (XV w.) zakończonym trójbocznie, przy którym znajduje się zakrystia ze składzikiem na pięterku. Przy nawie od pn. kaplica, od pd. kruchta, od zach. wieża z przedsionkiem w przyziemiu. W prezbiterium sklepienie kolebkowe z lunetami, w zakrystii i pod wieżą krzyżowe. W pozostałych częściach kościoła stropy płaskie. Wyposażenie wnętrza z XVIII-XIX w. Ściany zewnętrzne oszkarpowane. Dach siodłowy z wieżyczką na sygnaturkę. Świątynia otoczona jest murem, osłonięta drzewami , stojąca przy skrzyżowaniu bocznych ulic stanowi najstarszy i najlepiej utrzymany zabytek w mieście.

Synagoga z drugiej połowy XVIII wieku

Dawna synagoga stoi przy głównej przelotowej arterii, po lewej stronie drogi do Krakowa. Wybudowana w XVIII w., spalona w 1939 r. , po wojnie zaadoptowana na dom towarowy. Zniszczona i zaniedbana zachowała świątynny charakter wyróżniający ja spośród otoczenia. Listwowe obramienia ścian i półkoliście zamknięte okna są jedynymi ozdobnymi akcentami starej budowli. Wzniesiona na planie prostokąta, poprzedzona od zachodu węższym przedsionkiem, od południa opięta przybudówkami. Wnętrze pozbawione wszelkich śladów pierwotnego wyposażenia dzielą cztery masywne, wieloboczne filary tworząc dziewięć pól zapełnionych dzisiaj przez stoiska handlowe. Jako obiekt handlowy funkcjonuje od lat 60 ubiegłego wieku. Obecnie jest własnością Gminy Żydowskiej w Krakowie.

Kaplica grobowa Raczyńskich

Na cmentarzu parafialnym, w otoczeniu starych nagrobków, wśród których nie brak oryginalnych i pięknych przykładów kunsztu kamieniarskiego stoi kaplica grobowa Raczyńskich. Neogotycka budowla, wzniesiona około 1880 roku zamyka główną aleję obsadzoną drzewami. Prostokątną budowlę z dwoma transeptowymi ryzalitami po bokach wieńczy wysoka, kamienna ,ażurowa wieżyczka na sygnaturkę nakryta stożkowym hełmem. Zewnętrzne elewacje zdobi szczegółowo opracowana , neogotycka dekoracja, wykonana częściowo w piaskowcu, częściowo w cegle :obramowania naroży ścian, gzymsy, obramienia okien, blendy, ostrołukowe okna z maswerkami , sterczyny nad dachami i trójkątne frontowe ścian szczytowych. Piękno eleganckiej, niewielkiej kaplicy nie ma nic z surowości, ciężaru i powagi budowli grobowych.

Kościół klasztorny Sióstr Służebniczek

Wzniesiony w 1932 r. według projektu S. Polleka w stylu neorenesansowym. Wewnątrz najcenniejszy jest posąg NMP Niepokalanie Poczętej z początków XX wieku.

Cmentarz wojskowy

Cmentarz wojskowy przy ul. Cmentarnej, zlokalizowany w sąsiedztwie cywilnego cmentarza komunalnego. Założony został podczas I wojny światowej. Na jego terenie znajduje się 298 mogił indywidualnych i 7 zbiorowych. Kryją one szczątki nie tylko ofiar wojny, lecz także osób zmarłych w innych okresach historycznych. Mogiły mają przeważnie formę obramowania wypełnionego ziemią. Na szczycie poduszka z niewysokim, ozdobnym metalowym krzyżem. Większość stanowią groby bezimienne. Na niektórych grobach ustawione są pełne betonowe nagrobki, czasem o wysokiej wartości artystycznej.

Spoczywają na nim m.in. żołnierze polscy polegli w walkach na kresach wschodnich w latach 1918-1920, żołnierze kampanii wrześniowej 1939 r., więźniowie zamordowani przez hitlerowców 27 czerwca 1940 r. w lesie koło Lubziny, partyzanci zamordowani w 1943 r., więźniowie rozstrzelani 2 lutego 1944 r. oraz żołnierze Armii Krajowej polegli w czasie wojny.

Dwory i obiekty historyczne

Dwór na przedmieściu Wolica z drugiej połowy XIX wieku

Dwór w przeszłości należał m.in. do Raczyńskich, Christianich i Płockich. Wzniesiony z początkiem XIX wieku, pod koniec wieku przebudowany prezentuje lekką, pogodną architekturę w typie podmiejskiej willi. Budowla murowana, składająca się z trzech części: północnej – prostokątnej, piętrowej, z dachami o krzyżujących się kalenicach; środkowej -parterowej, za zadaszoną galerią od frontu, wspartą na żeliwnych kolumienkach, z tarasem od wsch.; południowej – parterowej w formie pawilonu ogrodowego o dużych półkoliście przesklepionych otwartych oknach. Brak tej budowli monumentalności i powagi charakterystycznej dla siedzib szlacheckich, przypomina raczej dom przeznaczony na letnie mieszkanie. Parkowe otoczenie, zredukowane do wąskiego, dookolnego pasa drzew i trawników otaczającego ogrodzenie wyznaczające współczesne, skromne rozmiary dworu. Czasy świetności przypomina piękna aleja dojazdowa wysadzona wiekowymi lipami tworzącymi z drogą zielony, cienisty tunel.

Dom Kultury „Śnieżka”

Budynek „Sokoła” powstał w 1912 r. z inicjatywy prof. Stanisława Wiśniewskiego, prezesa Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół”. Równolegle z budową siedziby Towarzystwa przystąpiono do zagospodarowania otaczającego terenu, gdzie założono park z kręgielnią, kortem tenisowym i podium dla orkiestry.

W trakcie I wojny światowej budynek uległ znacznej dewastacji. Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości usunięto i przywrócono budynek do stanu sprzed wojny. W latach międzywojennych budynek „Sokoła” odgrywał znaczną rolę w życiu kulturalnym miasta Dębicy. Odbywały się tutaj przedstawienia teatralne, uroczystości patriotyczne, imprezy kulturalne oraz zebrania polityczne. W czasie II wojny światowej budynek uległ ponownej dewastacji. Po wojnie, dekretem PKWN z 15 grudnia 1946 r. budynek został przejęty na rzecz Skarbu Państwa.

W 1947 r. nastąpiła likwidacja Towarzystwa „Sokół”, a pobieżnie wyremontowany budynek przemianowano na „Dom Ludowy”. W 1950 r. Zarząd Powiatowy Rady Związków Zawodowych nadał placówce status Powiatowego Domu Kultury, w którym działały zespoły artystyczne, chór, orkiestra, zespoły teatralne oraz biblioteka. W 1952 r. budynek przejęły w dzierżawę Zakłady Mięsne i nastąpiła zmiana nazwy na Zakładowy Dom Kultury.

W 1955 r. budynek przeszedł w zarząd Wytwórni Sprzętu Komunikacyjnego i zyskał miano Klubu Fabrycznego. W przejętym budynku, w części północnej nadbudowano piętro, gdzie zorganizowano świetlicę. W budynku rozpoczęło działalność kino związkowe „Gryf”. W latach 1968-1970 w czasie kapitalnego remontu palcówka została dodatkowo rozbudowana od strony południowej o piętrowe skrzydło na rzucie prostokąta, przykryte płaskim, betonowym stropodachem.

Zostały wówczas wykonane od strony południowej nowe otwory wejściowe do kina, ze schodami i betonowym zadaszeniem. Pierwotne wejście w elewacji frontowej zostało zamurowane. Wewnątrz budynku, w części przyległej do sali widowiskowej powstała kabina projektorów, wydłużono proscenium, które wcześniej kończyło się na kurtynie. W 1972 r. dotychczasowy Klub Fabryczny przyjął nazwę Klubu Młodego Technika, który następnie przemianowano w 1985 r. na Dom Kultury „Śnieżka”. Otaczający budynek od strony południowej park został wpisany do rejestru zabytków decyzją z dnia 17.09.1985 r., pozycja rejestru nr A-259. Budynek „Sokoła” został usytuowany we wschodniej części centrum Dębicy wśród zabudowy o charakterze willowym z przełomu XIX i XX w. Elewacja frontowa przebiega wzdłuż ulicy Bojanowskiego, elewacja boczna północna wzdłuż ulicy Kochanowskiego. Od strony zachodniej i południowej budynku zlokalizowano park.