Logo Unii Europejskiej Serwis informacyjny Miasta Dębica

Kalendarium historii miasta

Loading...

WAŻNE WYDARZENIA W HISTORII MIASTA DĘBICY

XIV wiek

1293 – pierwsza zmianka o Dębicy [Dambyczy – Dambiti] jako wsi

1318 – erygowanie parafii pw. Św. Małgorzaty

1321 – powstanie Dekanatu Leśnego z ośrodkiem w Dębicy

1358 – 7 marca, przywilej lokacyjny na prawie średzkim króla Kazimierza Wielkiego dla Świętosława [Świeszki] Gryfity oraz przywilej handlu w każdą środę

1358 – herbem miasta staje się Gryf [Świeboda]

1372 – 10 czerwca, przywilej wójtostwa dębickiego na prawie magdeburskim Świętosława Gryfity dla sołtysa Mikołaja z Lipin

XV wiek

1435 – pierwszy dokument potwierdzający istnienie rajców i ławników miejskich

1441 – pierwsza wzmianka o sądzie apelacyjnym

1446 – nadanie przywileju przez namiestnika króla Władysława III Jagiellończyka na targi i jarmarki

1469 – Jan z Podgrodzia nadaje ludności przywilej praw i obowiązków

1474 – najazd węgierski i zniszczenie miasta

XVI wiek

1502 – zniszczenie Dębicy przez najazd tatarski – dziedzice Dębicy: Jan Podgrodzki i Katarzyna Latoszyńska zwolnili mieszczan na 14 lat z czynszów i ciężarów, by się odbudowali

1504 – zwolnienie mieszczan dębickich przez króla Aleksandra Jagiellończyka od czynszów na 6 lat

1509 – przywilej właścicieli zwalniający mieszczan od wszelkich opłat z tytułu żeglugi po Wisłoce

1512 – podział miasta między Aleksandra Trzecieskiego a Jana Górskiego

1524 – pierwsza wzmianka o szkole parafialnej

1530 – pierwsza wzmianka o ratuszu na rynku

1554 – pożar niszczy miasto, kościół parafialny i browar

1558 – początek odbudowy kościoła

1582 – przywilej i ustawa króla Stefana Batorego dla cechu kowalskiego, kołodziejskiego, ślusarskiego

1595 – wybudowanie pierwszej szkoły

XVII

1608 – pierwsza wzmianka o domu ubogich [szpitalu]

1622 – przywilej króla Zygmunta III Wazy na dwa jarmarki doroczne: na MB Gromnicznej i na św. Michała oraz na dwa dni targowe co tydzień : w środę i sobotę

1650 – konsekracja odbudowanego kościoła pw. św. św. Jadwigi i Małgorzaty

1651 – pierwsza wzmianka o nowym kościele pw. św. św. Barbary i Marii Magdaleny

1655 – zniszczenie miasta przez Szwedów

1660 – pojawia się nowy herb miasta – Rak [Warnia]

1671 – przywilej króla Michała Korybuta Wiśniowieckiego na trzy jarmarki: na św. Marka, na niedzielę po św. Trójcy i na św. Barbary z zachowaniem dawnych jarmarków

1676 – pierwsza wzmianka o Żydach w Dębicy

1691 – pierwsza wzmianka o podziale Dębicy na Stare Miasto i Nowe Miasto

XVIII

1702 – splądrowanie miasta przez wojska szwedzkie i wyludnienie Starej Dębicy

1768 – przejęcie Dębicy przez Michała Hieronima Radziwiłła

1772 – początek zaboru austriackiego

1775 – Dębica wchodzi do cyrkułu tarnowskiego

1784 – początek Starego Cmentarza Parafialnego

1785 – Dębica spada do rangi miasteczka

1789 – likwidacja kościółka pw. św. Barbary i przeniesienie go na cmentarz parafialny

XIX wiek

1819 – przejęcie Dębicy przez Atanazego Raczyńskiego poprzez małżeństwo z Anną Radziwiłłówną

1819 – założenie szkoły elementarnej

1831 – rozebranie kościoła pw. św. Barbary

1833 – pierwsza publiczna biblioteka w Dębicy [parafialna]

1846 – pierwsze dane o garnizonie w Dębicy

1846 – rabacja galicyjska

1850 – powołanie powiatu sądowego w Dębicy

1855 – powołanie powiatu administracyjnego w Dębicy

1856 – otwarcie linii kolejowej arcyksięcia Karola Ludwika na trasie Kraków – Dębica

1857 – początki garnizonu jednostek kawalerii [5 pułk dragonów]

1863 – otwarcie kolejowego dworca osobowego

1867 – likwidacja powiatu i włączenie Dębicy do powiatu pilzneńskiego

1879 – włączenie dębickiego powiatu sądowego do ropczyckiego powiatu administracyjnego

1881 – nowe koszary kawalerii ufundowane przez hr. Karola Raczyńskiego

1882 – sprowadzenie Zgromadzenia Sióstr Służebniczek

1887 – budowa linii kolejowej Dębica – Nadbrzezie [via Mielec i Tarnobrzeg]

1892 – powstanie Urzędu Podatkowego

1894 – założenie Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół”

I połowa XX wieku

1900 – założenie szkoły żeńskiej [podział szkoły na męską i żeńską]

1900 – dekret cesarza Franciszka Józefa I zezwalający na utworzenie Gimnazjum państwowego

1900 – otworzenie dużego urzędu pocztowego

1905 – poświęcenie budynku Bursy im. Św. Jadwigi

1907 – poświęcenie budynku Gimnazjum im. Franciszka Józefa I

1907 – zmienia się pisownia nazwy miasta z Dembica na Dębica

1908 – budowa nowej części koszar i figury matki Boskiej na 60-lecie panowania Franciszka Józefa

1908 – powstanie klubu sportowego „Wisłoka”

1910 – poświęcenie głazu „Bohaterom Grunwaldu 1410-1910”

1912 – wykończenie wieży kościoła pw. św. Jadwigi

1912 – otwarcie Składnicy Kółek Rolniczych

1912 – założenie przez kolejarzy Towarzystwa „Strzelec” podległego Komendzie II Okręgu w Krakowie

1912 – oddanie budynku Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół”

1912 – podniesienie Dębicy z pozycji miasteczka do rzędu miasta

1914 – przywrócenie Dębicy herbu Gryf przez cesarza Franciszka Józefa I

1914 – 9 listopada, początek okupacji rosyjskiej

1915 – 8 maja, wyzwolenie miasta przez Austriaków

1918 – 2 listopada, manifestacja niepodległościowa na Rynku

1920 – powstanie Spółdzielni Rolniczo-Handlowej „Żniwo”

1922 – budowa mostu drewnianego na Wisłoce między Dębicą a Żyrakowem

1923 – otwarcie prywatnego seminarium Nauczycielskiego Żeńskiego im. Królowej Jadwigi

1925 – Gimnazjum otrzymuje imię Króla Władysława Jagiełły

1926 – powstanie Państwowych Zakładów Przemysłowych w Dębicy

1927 – włączenie gmin : Gawrzyłowa, Kawęczyn Dębicki i Wolica do miasta

1928 – ks. proboszcz Władysław Kopernicki zostaje pierwszym dziekanem dębickim

1929 – decyzja o przeniesieniu 5 Pułku Strzelców Konnych z Tarnowa do Dębicy

1929 – początek ruchu Polskiego Czerwonego Krzyża na ziemi dębickiej

1930 – utworzenie Miejskiego Ośrodka Zdrowia w Dębicy

1932 – otwarcie stadionu sportowego

1932 – oddanie do użytku lotniska im. Żwirki i Wigury

1932 – poświęcenie kościoła pw. Matki Bożej Anielskiej

1932 – początek dwutygodnika „Echo z nad Wisłoki”

1934 – zorganizowanie Akcji Katolickiej w Dębicy

1934 – powstanie pierwszego skweru miejskiego przy Placu Kazimierza Wielkiego

1936 – powstanie Miejskiego Koedukacyjnego Gimnazjum Kupieckiego

1936 – powstanie pierwszego parku miejskiego im. hr. Joyce Raczyńskiej

1937 – powstanie powiatu dębickiego

1937 – powstanie nowego budynku magistratu

1938 – powstanie Prywatnej Męskiej Szkoły Mechanicznej

1938 – powstanie Zakładów Chemicznych Dębica S.A. [Fabryki Kauczuku Syntetycznego KER]

1939 – 4 kwietnia, uroczyste otwarcie Fabryki Gum Jezdnych w Dębicy

1939 – uruchomienie Walcowni Metali Kolorowych

1939 – 1 września, pierwsze bombardowanie miasta

1939 – 8 września, Niemcy wkraczają do miasta – rozpoczyna się okupacja hitlerowska

1940 – początek tworzenia Związku Walki Zbrojnej w Dębicy

1940 – początek tajnego nauczania w Dębicy

1942 – Niemcy utworzyli getto dla Żydów w Dębicy

1943 – trzecia, ostateczna likwidacja getta przez Niemców

1943 – początki funkcjonowania dywersji AK

1944 – egzekucja 53 więźniów koło torów kolejowych

1944 – akcja „Burza” na terenie Dębicy

1944 – 23 sierpnia, wyzwolenie miasta przez Rosjan

1945 – Dębica wchodzi w skład województwa rzeszowskiego

1945 – powstanie pierwszego przedszkola

1945 – część żołnierzy AK wchodzi w struktury WiN

1946 – publiczna egzekucja na Rynku w Dębicy

1947 – początki szpitala powiatowego w Dębicy

1947 – powstał Zakład Oczyszczania Miasta

1947 – powstanie Miejskiej Biblioteki Publicznej

1948 – utworzenie Powiatowej Stacji Pogotowia Ratunkowego w Dębicy

1948 – powstanie Państwowego Domu Dziecka

1948 – do Dębicy przenosi się 13 Samodzielny Batalion Saperów „Kołobrzeski”

1950 – utworzenie Powiatowej Kolumny Sanitarno-Epidemiologicznej

1950 – powołanie Miejskiego Przedsiębiorstwa Robót Budowlanych

1950 – powstanie Powiatowej Biblioteki Pedagogicznej

1950 – zorganizowanie Zasadniczej Szkoły Zawodowej Przemysłu Chemicznego

II połowa XX wieku

1951 – oddanie do użytku Chłodni Składowej

1954 – utrata części Błyszczówki i Latoszyna na rzecz sąsiednich gmin

1954 – pierwsze Koło Polskiego Towarzystwa Turystyczno-Krajoznawczego w Dębicy

1955 – powstały zakłady Jajczarsko-Drobiarskie

1955 – powstanie Klubu Fabrycznego WSK i kina „Gryf”

1957 – powstanie Zakładu Gospodarki Komunalnej i Mieszkaniowej

1958 – uroczystości 600 rocznicy powstania Dębicy

1958 – uroczystości 50-lecia „Wisłoki” i oddanie nowego stadionu przy ul. Parkowej

1959 – powstanie Zakładowej Orkiestry Dętej

1960 – powstanie Towarzystwa Przyjaciół Nauk w Dębicy

1961 – powstanie Międzyzakładowego Klubu Sportowego „Wisłoka”

1962 – powstanie Społecznego Ogniska Muzycznego

1962 – oddanie Klubu Fabrycznego „Degum” i kina „Kosmos”

1963 – powstanie Punktu Konsultacyjnego Politechniki Krakowskiej w Dębicy

1963 – zakończenie rozbiórki starych koszar piechoty

1964 – powstanie Młodzieżowego Domu Kultury

1967 – powstanie międzyzakładowej gazety „Echo Załogi”

1968 – otwarcie Zasadniczej Szkoły Zawodowej im. M. Kopernika

1970 – powstanie zespołu Pieśni i Tańca „Małopolanie”

1971 – pierwszy klub Honorowego Dawcy Krwi w WUCH Dębica

1972 – początek Miejskiej Komunikacji Samochodowej

1972 – pierwsza w mieście sygnalizacja świetlna przy Placu Zwycięstwa [Rynek]

1973 – otwarcie sztucznego lodowiska na wolnym powietrzu

1974 – Powstanie Szkoły Muzycznej I stopnia

1975 – Dębica przestaje być powiatem

1975 – powstanie Zakładu Karnego w Dębicy

1975 – powstanie Automobilklubu „Stomil” Dębica

1975 – oddanie nowego szpitala w Dębicy

1976 – oddanie otwartego basenu kąpielowego

1977 – włączenie części: Kędzierza, Latoszyna i Pustyni do Dębicy

1977 – oddanie do użytku Zakładowego Domu Kultury i Sportu „Mors”

1978 – powstanie Kombinatu Rolno-Przemysłowego „Igloopol” w Dębicy

1978 – powstanie Towarzystwa Sportowego „Igloopol”

1978 – powstanie Zespołu Pieśni i Tańca „Igloopolanie”

1981 – postawienie Krzyża Solidarności na miejscu dawnych koszar piechoty

1982 – uruchomienie Jabo Marmi

1983 – powstanie Osiedlowego Klubu Kultury „Emka”

1984 – powstanie dworca autobusowego

1984 – początek Festiwalu Filmów Animowanych

1985 – początek budowy kościoła pw. Św. Krzyża i Matki Bożej Bolesnej

1985 – powstanie Galerii MOK

1985 – nadanie Zespołowi Szkół Zawodowych „Stomil” im. Eugeniusza Kwiatkowskiego

1986 – początek budowy kościoła pw. Najświętszego Serca Jezusowego

1988 – podział dekanatu dębickiego na : Dekanat Dębica-Wschód i Dekanat Dębica-Zachód

1989 – powołanie 13 Ośrodka Szkolenia Specjalistów Wojsk Inżynieryjnych w Dębicy

1989 – początek budowy kościoła pw. Ducha Świętego

1990 – utworzenie Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej

1992 – upadek KRP „Igloopol”

1995 – powstanie 3 Pułku Saperów im. Gen Jakuba Jasińskiego

1995 – Firma Goodyear Tyre & Rubber Company staje się właścicielem Firmy Oponiarskiej Dębica SA

1998 – ponowne utworzenie powiatu z siedzibą w Dębicy

1998 – pierwszy numer „Dębickiego Kuriera Samorządowego”

1999 – pierwszy numer „Ziemi Dębickiej”

1999 – Edward Moskal, prezes Kongresu Polonii Amerykańskiej został pierwszym Honorowym Obywatelem Dębicy

1999 – wydanie pierwszego numeru gazety „Obserwator Lokalny”

1999 – podpisanie umowy o współpracy partnerskiej z miastem Puurs [Belgia]

1999 – zawiązanie się Towarzystwa Przyjaźni i Współpracy Polsko-Belgijskiej „Dębica-    

            Puurs. Serce za Serce”. 

2000 – odsłonięcie pomnika „Chwała Saperom” 2000 – Paweł Adamek wystawia pierwszą z cyklu oper St. Moniuszki [„Verbum Nobile”]

XXI wiek

2001 – usytuowanie w mieście Obszaru Przemysłowego Specjalnej Strefy Ekonomicznej EuroPark – Mielec

2001 – rozwiązanie 3 Pułku Saperów, Dębica przestaje być miastem garnizonowym

2003 – powołanie Muzeum Regionalnego w Dębicy

2003 – rozpoczęcie działalności Ośrodka Dydaktycznego Akademii Ekonomicznej z Krakowa

2003 – nadanie szkole Muzycznej I stopnia im. K. Pendereckiego

2005 – ponowne włączenie części Latoszyna do miasta

2005 – odsłonięcie pomnika Jana Pawła II na Placu Solidarności

2006 – oddanie do użytku nowowybudowanego ratusza miejskiego

2006 – powstanie 2 Liceum Ogólnokształcącego

2009 – upamiętnienie Zbrodni Katyńskiej na Placu Mikołajkowów w Dębicy

2010 – oddanie do użytku północnej obwodnicy miasta prowadzącej od ul. Sandomierskiej, równolegle do torów kolejowych Dębica – Mielec, ul. Mościckiego i Świętosława do ul. Kosynierów Racławickich

2017 – utworzenie 33. Batalionu Lekkiej Piechoty Obrony Terytorialnej

2018 – wzniesienie Pomnika Niepodległości na Rynku w Dębicy

2019 – oddanie do użytku dwóch wyremontowanych domów kultury: DK Mors i DK Śnieżka