Logo Unii Europejskiej Serwis informacyjny Miasta Dębica

Rynek

Loading...

Z dębickim rynkiem związana jest pierwsza wojskowa uroczystość odradzającego się po odzyskaniu niepodległości Wojska Polskiego. 2 listopada 1918 r. odbył się wiec patriotyczny połączony z przysięgą wojskową powstającego w Dębicy 9. Pułku Ułanów. W okresie międzywojennym na rynku organizowane były defilady pułków kawalerii oraz uroczystości patriotyczne z okazji świąt narodowych. W wyniku bombardowań w pierwszych dniach września 1939 r. zniszczeniom uległy budynki: „Żniwa” i Składnicy Kółek Rolniczych.

Na rynku 7 czerwca 1944 r. podczas próby likwidacji niemieckiego zbrodniarza Roberta Urbana zginął strzelec Armii Krajowej Roman Banek ps. Żbik. Kilka dni wcześniej na skrzyżowaniu ulicy Kolejowej z Krótką oddział dywersyjny Armii Krajowej dokonał udanego zamachu na niemieckiego żandarma Jana Bąka znanego z wyjątkowego okrucieństwa.
10 lipca 1946 roku funkcjonariusze Urzędu Bezpieczeństwa Publicznego powiesili na rynku 3 żołnierzy Narodowych Sił Zbrojnych: Józefa Kozłowskiego, Józefa Grębosza i Franciszka Nostera. Na tragiczne wydarzenie ściągnięto tłum mieszkańców, a sama egzekucja została przeprowadzona w środowe południe, w dzień targowy. Józef Stec, żołnierz AK i działacz Zrzeszenia „Wolność i Niezawisłość”, wykonał zdjęcie, które trafiło do prasy międzynarodowej i stanowiło dowód zbrodniczej działalności komunistów w Polsce. Mord na rynku w Dębicy był ostatnią publiczną egzekucją na działaczach podziemia niepodległościowego w Polsce. Ciała zamordowanych działaczy NSZ zostały ekshumowane na cmentarz komunalny w Dębicy. W 2013 r. na rynku odsłonięto pomnik upamiętniający ofiary zbrodni z 1946 roku.

Po zakończeniu niemieckiej okupacji Dębicy w sierpniu 1944 r. w południowej części rynku urządzono cmentarz żołnierzy sowieckich poległych w latach 1944-1945. Kilka lat później zostali ekshumowani na nowo utworzony cmentarz. Na środku rynku w 1953 r. wzniesiono pomnik żołnierza Armii Czerwonej zwanego przez mieszkańców „Karolkiem”. Nadano też nową nazwę rynkowi – Plac Zwycięstwa. W 1990 r. Rada Miejska w Dębicy zdecydowała o przeniesieniu pomnika na cmentarz żołnierzy Armii Radzieckiej.


W 2002 na rynku odbyło się pożegnanie 3. Pułku Saperów, a w 2017 r. uroczyście zaprzysiężono pierwszych żołnierzy 33. Batalionu Lekkiej Piechoty.

Z okazji setnej rocznicy odzyskania niepodległości na rynku wzniesiono Pomnik Niepodległości przedstawiający żołnierza II Brygady Legionów, w której służyli dębiccy gimnazjaliści i członkowie „Sokoła”. Na dwóch betonowych pylonach umieszczono nazwiska poległych oraz nazwy ważniejszych miejscowości. Na rynku odbywają się uroczystości patriotyczne i wojskowe.