Położenie
Miasto Dębica położone jest w zachodniej części województwa podkarpackiego. Dębica jest jednym z ważniejszych miast i ośrodków gospodarczych w regionie. Miasto jest stolicą powiatu dębickiego, a także siedzibą władz gminy wiejskiej. Położenie geograficzne wyznaczają współrzędne 50º03´ północnej szerokości geograficznej, 21º24´ wschodniej długości geograficznej. Średnia wysokość miasta wynosi 205 m n.p.m. Różnica wysokości między północną, a południową częścią miasta, wynosi ok. 190 m, co świadczy o osobliwym położeniu Dębicy na pograniczu dwóch jednostek fizyczno-geograficznych – Kotliny Sandomierskiej i Pogórza Karpackiego. Obszar objęty granicami administracyjnymi miasta zajmuje 33,83 km2. Dębica położona jest przy najdłuższej polskiej autostradzie, tj. autostradzie A4, będącej częścią drogi międzynarodowej E40.
Miasto znajduje się w bliskim położeniu lotnisk:
- Port Lotniczy Rzeszów-Jasionka
- Międzynarodowy Port Lotniczy im. Jana Pawła II Kraków-Balice
Dębica jest także ważnym węzłem kolejowym. Od 1856 r. przez miasto wiedzie linia kolejowa Kraków – Lwów.
Dębica jest także stacją początkową modernizowanej linii kolejowej 25 Dębica – Łódź Kaliska.
Połączenia komunikacyjne
Na terenie Gminy Miasta Dębicy znajduje się obecnie:
• droga krajowa nr 94 o łącznej długości – 6,1 km
• droga wojewódzka nr 985 o łącznej długości – 2,6 km
• drogi powiatowe o łącznej długości – 22,1 km
• drogi gminne o łącznej długości – 107,635 km
• łączna powierzchnia chodników i ścieżek rowerowych w pasach drogowych dróg gminnych
– 208 445,34 m2
Odległości do najważniejszych ośrodków miejskich:
- Rzeszów – 46 km
- Kraków – 135 km
- Warszawa – 376 km
Połączenia lotnicze:
- Port Lotniczy Rzeszów-Jasionka; Jasionka 942, 36-002 Jasionka – odległość do portu lotniczego – 54,2 km (czas dojazdu wynosi ok. 38 min.) – przez A4
- Międzynarodowy Port Lotniczy im. Jana Pawła II Kraków-Balice – odległość do portu lotniczego 131,9 km (czas dojazdy wynosi ok. 1 godz. 26 min.) – przez A4
- Port Lotniczy Warszawa-Radom im. Bohaterów Radomskiego Czerwca 1976 roku – odległość do portu lotniczego 184,5 km (czas dojazdu wynosi ok. 2 godz. 58 min.) – przez DW 764
- Lotnisko Chopina w Warszawie – międzynarodowy port lotniczy – odległość do portu lotniczego 372 km (czas dojazdu wynosi ok. 3 godz. 33 min.) – przez S17 i S19
Połączenia kolejowe:
Miasto jest ważnym węzłem kolejowym, przebiega tędy międzynarodowa trasa kolejowa E30. Dębica posiada bezpośrednie połączenia z m.in. Lwowem, Krakowem, Szczecinem, Gdańskiem, Poznaniem, Katowicami, Warszawą, Wrocławiem oraz Zieloną Górą. W Dębicy zatrzymują się pociągi kategorii: EIP, IC, TLK, Regio oraz międzynarodowe. Poza stacją centrum pociągi zatrzymują się również na przystanku Dębica Wschodnia.
Autostrady:
A4 – Miasto posiada dwa zjazdy autostradowe (Dębica-Wschód) oraz (Dębica-Zachód). Ponadto przez miasto przebiega droga krajowa 94, która stanowi niepłatną trasę alternatywną dla autostrady A4.
Obwodnice:
- I Obwodnica – przebiega ulicą Lwowską, leżącą w ciągu drogi nr 94. Znajdują się na niej 3 duże zjazdy do miasta i parę mniejszych
- II Obwodnica – przebiega ulicami: Kwiatkowskiego, 1 Maja, Al. Jana Pawła II, Kosynierów Racławickich, Mościckiego i przejazdem do drogi wojewódzkiej nr 985.
- III Obwodnica – przebiega ulicami: Tysiąclecia, Poddęby, Nosala.
Komunikacja miejska:
- 10 linii autobusowych
- Całkowita długość linii autobusowych – 140 km
- Długość odcinków na których kursują linie w Dębicy – 50 km
- Długość odcinków na których kursują linie poza Dębicą – 23 km
Komunikacja międzymiastowa:
Komunikację międzymiastową i podmiejską zapewnia przedsiębiorstwo PKS Dębica oraz firmy prywatne. Miasto posiada bezpośrednie połączenie z PKS z Warszawą, Rzeszowem, Lublinem, Przemyślem, Krakowem, Cieszynem, Krosnem, Łodzią, Ropczycami, Strzyżowem, Mielcem i in.
Odległości od przejścia granicznego z:
- Ukrainą w Medyce – 146,3 km, czas przejazdu: 1 godz. 35 min. przez A4
- Słowacją w Barwinku – 87,4 km, czas przejazdu: 1 godz 35 min przez DK19
Województwo podkarpackie – podstawowe dane.
Województwo podkarpackie zostało utworzone 1 stycznia 1999 roku z połączenia trzech województw: rzeszowskiego, przemyskiego i krośnieńskiego oraz części tarnobrzeskiego
i tarnowskiego. Zajmuje powierzchnię 17 845 km2. Region położony jest w południowo-wschodniej części kraju; wschodnią granicę województwa stanowi granica państwowa z Ukrainą (obwód lwowski i obwód zakarpacki), południową – granica ze Słowacją (Kraj Preszowski). Na górze Kremenaros (Krzemieniec) – 1221 m n.p.m. w Bieszczadach stykają się granice Polski, Słowacji i Ukrainy. Podkarpacie graniczy również z województwami: lubelskim, świętokrzyskim i małopolskim. Podkarpacie jest regionem o charakterze rolniczo-przemysłowym.
Województwo podkarpackie w liczbach – grudzień 2022
- ludność (stan w dniu 31 grudnia 2022 r.) – 2 110 694
- stopa bezrobocia – 7,8%
- przeciętne miesięczne wynagrodzenie brutto w sektorze przedsiębiorstw – 5416,63 zł
- przeciętne zatrudnienie w sektorze przedsiębiorstw (w tys. osób) – 254,5
- mieszkania oddane do użytkowania (styczeń-kwiecień 2022 r.) – 3114
- produkcja sprzedana przemysłu (w cenach stałych)* – 87,2
- produkcja budowlano-montażowa (w cenach bieżących)*– 102,1
- podmioty gospodarki narodowej – 197 800
* – miesiąc poprzedni = 100
Powiat dębicki – podstawowe dane.
W skład powiatu wchodzą:
- Gmina miejska: Dębica
- Gminy miejsko-wiejskie: Brzostek, Pilzno
- Gminy wiejskie: Czarna, Dębica, Jodłowa, Żyraków
- Miasta: Brzostek, Dębica, Pilzno
Powierzchnia powiatu wynosi 777 km²
Powiat dębicki w liczbach – grudzień 2022:
- Powiat dębicki ma 133 330 – liczba mieszkańców
- Średni wiek mieszkańców wynosi 40,9 lat i jest porównywalny do średniego wieku mieszkańców województwa podkarpackiego oraz porównywalny do średniego wieku mieszkańców całej Polski.
- Liczba osób bezrobotnych zarejestrowanych w Powiatowym Urzędzie Pracy w Dębicy – 2435 osób
- Stopa bezrobocia w powiecie dębickim wyniosła 4,8 % i była niższa od stopy krajowej o 0,4%
- Powiat dębicki charakteryzuje się jednym z najmniejszych wskaźników stopy bezrobocia w woj. podkarpackim, znajduje się na 3 miejscu wśród powiatów woj. podkarpackiego.
Gospodarka Gminy Miasta Dębica
Dębica jest jednym z najważniejszych ośrodków przemysłowych Polski południowo-wschodniej województwa podkarpackiego. Miejsca pracy tworzą miejscowe zakłady przemysłowe, przedsiębiorstwa o profilu produkcyjno-usługowym oraz instytucje i urzędy publiczne. W samym mieście i jego najbliższych okolicach mocno rozwinięty jest przemysł gumowy oraz chemiczny oraz spożywczy. Dość prężnie rozwija się również branża transportowa oraz produkcji materiałów budowlanych. Znaczną część miejskiej gospodarki stanowi sektor handlowy.
W Dębicy funkcjonują: 2 hipermarkety, 5 galerii handlowych i kilkanaście innych sklepów sieci handlowych; markety budowlane oraz sklepy RTV i AGD.
Analizując sytuację gospodarczą i rozwój przedsiębiorczości w Gminie Miasta Dębica w latach 2014-2020 (wg stanu na 31 grudnia 2022 r.) Dębica plasuje się na wysokiej piątej pozycji wśród regionalnych biegunów wzrostu w oparciu o Regionalny Program Operacyjny Województwa Podkarpackiego.
Liczba podmiotów gospodarki narodowej według sektorów własności wg stanu na dzień 31.12.2022r. przedstawia się następująco:
Ogółem: 4709, w tym:
- Sektor publiczny: 132
- Sektor prywatny: 4496
W strukturze według przewidywanej liczby zatrudnionych w 2022 r. udział firm przedstawiał się
następująco:
- 95% stanowiły firmy zatrudniające do 9 osób,
- 3,81% firmy o liczbie pracujących 10-49 osób,
- 1,2% ogółu podmiotów stanowiły jednostki duże, zatrudniające powyżej 50 osób.
W 2022 r. nastąpił wyraźny spadek ogólnej liczby bezrobotnych – ogółem o 120 osób.
W stosunku do minionego roku liczba bezrobotnych mężczyzn spadła o 57 osób, natomiast kobiet o 63.
Pod względem rodzaju prowadzonej działalności gospodarczej w Dębicy najwięcej podmiotów deklarowało: handel; naprawę pojazdów samochodowych – 1 049 (22,3% ogółu). Na drugim miejscu uplasowały się przedsiębiorstwa prowadzące działalność w zakresie budownictwa – 565 (12% ogółu), natomiast trzecie miejsce podobnie jak w roku ubiegłym zajmują przedsiębiorstwa prowadzące działalność profesjonalną, naukową i techniczną – 556 (11,8% ogółu). Kluczowymi specjalizacjami pozostają: przetwórstwo przemysłowe – 448 (9,5% ogółu) oraz transport i gospodarka magazynowa – 371 (7,9% ogółu).
Działalność gospodarcza wg stanu na 31 grudnia 2022 r.
- Liczba podmiotów gospodarczych zarejestrowanych w CEIDG ogółem: 3 349.
- Stosunek przedsiębiorstw nowo zarejestrowanych do wyrejestrowanych (I-VI 2023): nowo zarejestrowane: 73; wyrejestrowane: 66.
- Liczba osób prowadzących działalność gospodarczą w Dębicy w przeliczeniu na 1000 mieszkańców określa się na 76 osób – (sierpień 2023 r.).
- Liczba spółek handlowych w Dębicy w przeliczeniu na 1000 mieszkańców wyniosła 12 – (czerwiec 2023 r.).
Na terenie miasta funkcjonują następujące instytucje okołobiznesowe:
Dębicki Park Przemysłowy
- dobrowolne, samorządne stowarzyszenie zrzeszające podmioty gospodarcze,
- wspiera lokalną przedsiębiorczość,
- podejmuje inicjatywy, mające na celu ochronę wspólnego obszaru przemysłowego,
- buduje prestiż przedsiębiorcy,
- wspiera rozwój regionu oraz działania, które przyczyniają się do rozwoju nauki, oświaty, kultury i sportu.
Dębicki Klub Biznesu
- dobrowolne, trwałe, samorządne zrzeszenie osób fizycznych, prowadzących własną działalność gospodarczą, osób prawnych oraz menedżerów,
- promuje i rozpowszechnia zasady etyki oraz buduje prestiż przedsiębiorcy,
- podejmowanie działań, które uatrakcyjniają ziemie dębicką dla zewnętrznych inwestorów,
- wspiera, reprezentuje i chroni interesy gospodarcze członków Klubu,
- świadczy pomoc w rozwiązywaniu problemów organizacyjnych i prawnych związanych z podejmowaniem i prowadzeniem własnej działalności gospodarczej.
Cech Rzemiosł i Przedsiębiorczości w Dębicy
- społeczno-zawodowa organizacja rzemiosła, zrzeszającą zakłady rzemieślnicze oraz przedsiębiorstwa różnych branż, głównie obszaru powiatu Dębickiego,
- ochrania i reprezentuje interesy członków przed organami władzy i administracji państwowej, urzędów i instytucji,
- organizuje przygotowanie zawodowe,
- współpracuje z władzami oświatowymi,
- organizuje szkolenia i kursy dla członków cechu,
- prowadzi egzaminy czeladnicze i mistrzowskie.