Z okazji Narodowego Dnia Pamięci Polaków ratujących Żydów pod okupacją niemiecką władze Dębicy uczciły pamięć tych, którzy w okresie wojny, narażając swoje życie, ratowali Żydów. Na Placu Mikołajkowów oraz na Starym Cmentarzu w Dębicy złożono kwiaty upamiętniając bohaterską rodzinę Mikołajkowów – dębiczan uhonorowanych tytułem Sprawiedliwych wśród Narodów Świata.
24 marca przypada Narodowy Dzień Pamięci Polaków ratujących Żydów pod okupacją niemiecką – święto państwowe ustanowione w 2018 roku, w hołdzie obywatelom polskim, którzy w czasie II wojny światowej, z narażeniem życia własnego i swoich rodzin, nieśli pomoc ludności żydowskiej.
Data upamiętnienia nawiązuje do tragicznych wydarzeń z 24 marca 1944 roku. Tego dnia we wsi Markowa niemieccy żandarmi zamordowali rodzinę Józefa i Wiktorii Ulmów, ich sześcioro dzieci oraz ośmioro ukrywanych przez nich Żydów. Historia Ulmów, dziś błogosławionych Kościoła katolickiego i uhonorowanych tytułem Sprawiedliwych wśród Narodów Świata, stała się symbolem heroizmu i najwyższego poświęcenia w imię człowieczeństwa.
Dziś, w 81. rocznicę dramatycznych wydarzeń w Markowej, wspominamy wszystkich Polaków, którzy – mimo śmiertelnego ryzyka – ratowali Żydów w czasach okupacji. Wśród nich byli również mieszkańcy Dębicy, którzy wykazali się odwagą, solidarnością i człowieczeństwem w obliczu zagłady.
W hołdzie wszystkim Polakom, którzy odważyli się pomagać Żydom w czasach okupacji, burmistrz Dębicy Mateusz Kutrzeba wraz z zastępcami, Małgorzatą Rauch i Maciejem Małozięciem, a także przewodniczącym Rady Miejskiej Mateuszem Cebulą, złożyli kwiaty i znicze na Skwerze Mikołajkowów oraz na grobie bohaterskiej rodziny na Starym Cmentarzu w Dębicy.
Rodzina Mikołajkowów wykazała się niezwykłą odwagą i współczuciem. Doktor Aleksander Mikołajkow oraz jego żona Leokadia, ryzykując życie całej rodziny, ukrywali w domu znajdującym się obok siedziby gestapo, trzynastu swoich żydowskich sąsiadów. Za swoją postawę zostali pośmiertnie odznaczeni tytułem Sprawiedliwych wśród Narodów Świata przez Instytut Yad Vashem. Ich historia stanowi ważny element pamięci o mieszkańcach naszego regionu, którzy nie pozostali obojętni wobec zagłady Żydów.
Narodowy Dzień Pamięci Polaków ratujących Żydów to nie tylko dzień hołdu dla ofiar i bohaterów – to również przypomnienie o sile ludzkiej solidarności, odwadze i wartościach, które powinny być fundamentem każdej wspólnoty.